236

‘Probiotica kunnen ook slecht zijn voor de darmflora’ kopt het artikel van Wim Köhler op nrc.nu. “Wat nu weer!”, hoor ik je denken. “De ene keer roepen de wetenschappers en fabrikanten dan probiotica zo goed zijn en nu zijn ze ineens weer slecht. Zucht.”

Zoals altijd heeft ieder verhaal meerdere kanten en wat je als lezer zeker in de gaten moet houden, is in welk kader de een uitspraak wordt gedaan.

Verschillende probioticastammen helpen goed bij het stoppen van diarree, omdat ze soms direct en soms via via invloed hebben op de processen die diarree veroorzaken.

Bedenk echter wel dat het lichaam diarree niet zo maar inzet. Als je bijvoorbeeld een antibioticum gebruikt om het grote aantal ziekteverwekkende micro-organismen in je darmen of elders in het lichaam weg te werken, dan is de diarree juist bijzonder nuttig en doe je er goed aan om de darm even zijn gang te laten gaan. De diarree is namelijk bedoeld om de rotzooi in de darmen weg te spoelen; zeker de door het antibioticum gedode ziektekiemen, parasieten en ander ongedierte. Laat het antibiotica eerst maar de duur van de kuur zijn werk doen; je valt immers zelf niet gelijk dood neer als je microbioom even in de war is. Je hebt reserves genoeg voor die paar dagen of weken. Je kunt daarna weer beginnen met opbouwen; en dat doe je in eerste instantie door beter te eten, drinken, stressreductie, slapen, beweging en al die andere activiteiten waarvan je wel weet dat je ze zou moeten doen, maar toch niet doet …

Ook als je een antibioticum gebruikt voor een ontsteking elders in het lichaam. Daarbij komt ook veel rommel vrij en het lichaam moet dat op een of andere manier kwijt zien te raken; een manier om dat te doen, is de troep in de darmen te dumpen. Zie de darmen in dat geval als het riool. De diarree dus tijdens het antibioticagebruik niet stoppen; dat zou vergelijkbaar zijn met een verstopt toilet. Niet handig als je viezigheid kwijt wilt …

Tijdens een lezing over het microbioom (wat vroeger de darmflora werd genoemd) door dr Laura Steenbergen, wetenschapper van de universiteit Leiden, over de microbiota-darm-brein-as had ik vooral het idee om probiotica als coaches te zien.

Levensvatbare probiotca die je kunt slikken, zijn per definitie alleen aerobe stammen, want die kun je in een capsule of potje laten overleven. In de darmen en het lichaam leven echter grote getale anaerobe stammen. Aeroob wil zeggen dat deze micro-organismen zuurstof nodig hebben voor hun stofwisseling. An- betekent ‘niet-geen’; anaerobe micro-organismen kunnen juist geen stofwisseling hebben als er zuurstof aanwezig is. Deze anaerobe micro-organismen in de darmen kunnen wel in hun aantal groeien of krimpen als zij van jou goede of slechte voeding krijgen via wat jij eet en drinkt. De probioticastammen coachen meer de kwaliteit van de communicatie tussen de transiënte en residente micro-organismen.

Probiotica die je slikt, zijn transiënte micro-organismen. Met het woord transiënt beschrijf je ‘tijdelijk, niet blijvend, op pad’. Deze stammen van micro-organismen leven in de vochtige voedselbrij die door de darmen heen wordt gevoerd en drijven daarin mee. Ze verlaten uiteindelijk de darmen dan ook weer . Ze maken wel ‘jonkies’ die de volgende partij voedselbrij weer bevolken. Doen ze dit niet genoeg, dan kun je ze via probiotica aanvullen.

Dan heb je ook nog de residente micro-organismen. Residentie ken je mogelijk als ander woord voor ‘verblijfplaats’ of ‘huis’. Dat zijn de micro-organismen die aan de darmwand vast zitten. Zij spoelen niet met de voedselbrij mee. De combinatie van soorten stammen die hier vastzitten is vrij constant. Het immuunsysteem van darmen heeft samen met deze micro-organismen in de eerste drie jaar van je leven een modus afgesproken wat betreft de beste samenstelling en daar houden zij zich in de loop van je leven zo goed mogelijk aan.

De verschillende partijen communiceren met elkaar over wat en hoe er in de darm dingen gebeuren moeten, wie welke producten afscheidt, doorlaat of afbreekt en wat er verder zo in de darm moet gebeuren. De verschillende probioticastammen blijken deze communicatie te kunnen coachen. Dus, afhankelijk van de kwaliteit en de passendheid van de probioticumcoach communiceren de micro-organismen hun activiteiten met elkaar, met de immuuncellen en met de darmcellen. Vergelijk dat met een voetbalclub; de resultaten met coach X zullen anders zijn dan met coach Y, waarbij het stadion, de oefenlocaties, de samenstelling van de spelers en de spelersbus niet veranderen.

Ergo, de samenstelling en dosis van de stammen in de genomen probiotica werken als deze is afgestemd op het doel dat je in de darm wilt bereiken. Als een willekeurige greep van de plank in de drogisterij niet het juiste effect geeft, ga dan naar een deskundige en laat uitzoeken welke stammen dan wel bij jouw doelstelling horen.

 En, wat misschien nog belangrijker is, ga dat doen wat jouw lichaam in topconditie brengt; dan zoekt het zelf wel uit hoe het een en ander met het microbioom regelt. Eet genoeg groenten,  vezels, drink voldoende water, voer de voedingsstoffen aan die je lichaam nodig heeft, zodat de darmen zich kunnen herstellen naar hun oorspronkelijke door de natuur bedachte structuur. Als je het zelf een crime vindt om dit uit te zoeken of als je er niet genoeg van deze voedingsmaterie weet, schroom dan niet om contact met mij op te nemen voor een consult of consulteer een (orthomoleculair) diëtist/therapeut bij jou in de buurt. Mijn advies: ga in ieder geval niet op goed geluk met allerlei (prijzige) probiotica aan de slag.